ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
Το παρακάτω χρονολόγιο επιχειρεί να παρουσιάσει εν συντομία τα κυριότερα γεγονότα που οδήγησαν στην Μικρασιατική καταστροφή, καθώς και τα γεγονότα κατά τη διάρκειά της και μετά τη συντέλεσή της.
Έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία μπαίνει στον Πόλεμο στο πλευρό της Γερμανίας.
Διωγμός του ελληνικού πληθυσμού της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης από τους Νεότουρκους. Ρωσοτουρκικός Πόλεμος. Έξαρση του τουρκικού εθνικισμού, συσπείρωση του μουσουλμανικού στοιχείου. Περίπου 100.000 ελληνορθόδοξοι καταφεύγουν στην Ελλάδα.
Φωτογραφία: Άρθρο της εφημερίδας Εμπρός στις 11 Ιουνίου 1914 για τον διωγμό και τις βιαιοπραγίες που διαπράττουν οι Τούρκοι εις βάρος του ελληνικού πληθυσμού της Μικράς Ασίας.
Πορείες «θανάτου» στο εσωτερικό της Ανατολίας από τον οθωμανικό δυτικό Πόντο (Σαμψούντα, Μπάφρα, κ.α) και απώλειες χιλιάδων χριστιανών – αντρών, γυναικών και παιδιών – από τις κακουχίες, το κρύο και την πείνα. Τάγματα καταναγκαστικής εργασίας (Αμελέ Ταμπουρού). Ο ανατολικός Πόντος υπό ρωσική κυριαρχία.
Κίνημα Εθνικής Αμύνης και συγκρότηση Προσωρινής Κυβέρνησης στη Θεσσαλονίκη από τον Βενιζέλο.
«Νοεμβριανά» στην Αθήνα, πρόσφυγες εκτελούνται από αντιβενιζελικούς επίστρατους κοντά στο νοσοκομείο Σωτηρία.
Αποβίβαση συμμαχικών στρατευμάτων στην Αθήνα.
Φωτογραφία: Πρωτοσέλιδο της Daily Telegraph στις 2 Δεκεμβρίου 1916 με τίτλο «Συμμαχικά στρατεύματα αποβιβάζονται στην Αθήνα».
Ιδρύεται από την βενιζελική κυβέρνηση το Υπουργείο Περιθάλψεως με βασική αρμοδιότητα την μέριμνα για τους πρόσφυγες.
Φωτογραφία: Διανομή συσσιτίου σε πρόσφυγες που διαμένουν στο Σκοπευτήριο της Καλλιθέας.
Οκτωβριανή Επανάσταση στη Ρωσία και λήξη ρωσοτουρκικού πολέμου.
Συνθηκολόγηση Βουλγαρίας με τους Συμμάχους της Αντάντ (Entente Cordiale)
Λήξη Α’ ΠΠ στα Βαλκάνια και την Εγγύς Ανατολή.
Η ηγεσία των Νεότουρκων παραδίδεται στους συμμάχους της Αντάντ. Αποχώρηση Ρώσων από τον ανατολικό Πόντο και τον Καύκασο.
Ξεκινά η παλιννόστηση των Ελλήνων προσφύγων της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης στις εστίες τους που θα κορυφωθεί τα επόμενα χρόνια.
Φωτογραφία: Πρόσφυγες στο λιμάνι του Βόλου που επιβιβάζονται σε πλοίο για να παλιννοστήσουν στη Θράκη.
Επιχείρηση περίθαλψης και μεταφοράς στην Ελλάδα των Ελλήνων της νότιας Ρωσίας και του Καυκάσου. Μέχρι τις αρχές του 1921, 52.878 Έλληνες μεταφέρονται από το Βατούμ στη Θεσσαλονίκη.
Αποβίβαση του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη.
Ο Ελληνικός Στρατός καταλαμβάνει την Μαγνησία και μετά το Αϊβαλί και το Αϊδίνι, καθώς και την Πέργαμο.
Κεμαλικές δυνάμεις επιτίθενται εναντίον των Ελλήνων στο Αϊδίνι. Στις 12 Ιουνίου βομβαρδίζουν το Αϊβαλί, ενώ στις 24 του ίδιου μήνα επιχειρούν ανακατάληψη της Περγάμου και του Αϊδινίου, όπου οι Ελληνες αναγκάζονται να αποχωρήσουν την 1η Ιουλίου. Καίγεται το Αϊδίνι.
Συμμαχικός στρατός καταλαμβάνει την Δυτική Θράκη.
Ο Μουσταφά Κεμάλ στο Συνέδριο της Σεβάστειας ρίχνει το σύνθημα "Η Τουρκία στους Τούρκους - Κατάργηση των διομολογήσεων"
Ο Ελληνικός Στρατός καταλαμβάνει την Ξάνθη.
Υπογραφή της συνθήκης του Νεϊγύ με την Βουλγαρία. Η Βουλγαρία παραιτείται από τα κυριαρχικά της δικαιώματα στη Δυτική Θράκη.
Επικύρωση της Συνθήκης του Νεϊγύ από τη Βουλγαρία με τις υπογραφές του βασιλιά Φερδινάνδου, του πρωθυπουργού Αλεξάντερ Σταμπολίνσκι και του υπουργού εξωτερικών Μιχαήλ Ματζάροφ
Κατατάσσονται στον Ελληνικό Στρατό Ελληνες της Μ. Ασίας.
Ο Ελληνικός Στρατός συμμετέχει στην κατάληψη-κατοχή της Κωνσταντινούπολης.
Καταλαμβάνονται το Αξάρι, το Σαλιχλί, το Σόμα, το Ντερέκιοϊ, το Μεντεχώρι, η Φιλαδέλφεια (Αλάσαϊρ), η Κούλα (ανατολικά της Φιλαδέλφειας) και εν συνεχεία το Μπαλούκεσερ. Ακολουθεί η Πάνορμος, και η Προύσσα (ιερά πόλης των Τούρκων των Οσμανλήδων).
Κατάληψη της Ανατολικής Θράκης και της Αδριανουπόλεως.
Υπογράφεται η Συνθήκη των Σεβρών με την οποία παραχωρείται στην Ελλάδα το σύνολο της Θράκης και η διοίκηση της Σμύρνης και της περιοχής της. Ο Πόντος εξαιρείται των ρυθμίσεων.
Φωτογραφία: Ο Ε. Βενιζέλος υπογράφει την Συνθήκη των Σεβρών
Από την περιοχή της Βιθυνίας ξεκινούν σε όλο τον Πόντο σφαγές, λεηλασίες, καταστροφή χριστιανικών χωριών από παρακρατικές νεοτουρκικές ομάδες. Δεκάδες χιλιάδες Πόντιοι και Αρμένιοι φεύγουν να σωθούν προς τη Σοβιετική Αρμενία και προς τους υπό γαλλικό έλεγχο Συρία και Λίβανο.
Δολοφονική απόπειρα κατά του Ελευθ. Βενιζέλου στο σιδηρ. Σταθμό της Λιόν.
Παράδοση της Σμύρνης από τους Τούρκους στους Ελληνες στο Διοικητήριο της Σμύρνης.
Κατάληψη του Ουσάκ, χωρίς την έγκριση του Ελ. Βενιζέλου.
Εκλογές στην Ελλάδα. Το κόμμα των Φιλελευθέρων χάνει τις εκλογές, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος επανέρχεται στην Ελλάδα. Με την επάνοδό του στην Ελλάδα όμως, οι Γάλλοι και οι Ιταλοί έκαναν μεταστροφή υπέρ των Τούρκων.
Αποφασίζεται στρατιωτική επιχείρηση στη Μ. Ασία για εκδίωξη του Κεμάλ.
Οι Γάλλοι υπογράφουν με τους κεμαλικούς ανακωχή στην Κιλικία και ανλαμβάνουν την υποχρέωση να αποσύρουν τα στρατεύματά τους από την Κιλικία. Οι Γάλλοι θα έπαιρναν σημαντικές οικονομικές διευκολύνσεις στη Τουρκία. Οι Γάλλοι παρέδωσαν τον εξοπλισμό τους, στους Τούρκους.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Κεμάλ, Μπεκίρ Σαμί, υπογράφει παρόμοια συμφωνία με την Ιταλία που έπαιρνε οικονομικές διευκολύνσεις στην περιοχή της Αττάλειας και δεσμεύονταν να υποστηρίξει τις τουρκικές αξιώσεις στη Θράκη και Σμύρνη. Αν και οι 2 αυτές οικονομικές συμφωνίες απορρίφθηκαν από την Τουρκική Εθνοσυνέλευση δημιούργησαν ρήγματα στη συμμαχικό μέτωπο.
Αρχίζει και ολοκληρώνεται κατά τον χειρότερο τρόπο, η στρατιωτική επιχείρηση καταδίωξης του Κεμάλ. Στο χωριό Ινονού ανακόπτεται η Ελληνική Επίθεση και οδηγούνται σε άτακτη υποχώρηση με δεκάδες νεκρούς.
Ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος αποβιβάζεται στη Σμύρνη.
Ο Ελληνικός Στρατός αφού κερδίζει τους Τούρκους σε αποφασιστική μάχη εισέρχεται στο Αφιόν Καραχισάρ και μετά 2 ημέρες στην Κιουτάχεια.Ακολουθεί η κατάληψη του Εσκί Σεχίρ. Οι Τούρκοι οπισθοχωρούν πίσω από το Σαγγάριο ποταμό.
Ξεκινά η προέλαση του στρατού (120.000 άνδρες). Οι Ελληνικές δυνάμεις προ των πυλών της Άγκυρας.
Με την απομόνωση που γνωρίζει η Ελλάδα, ο μικρασιατικός πόλεμος αρχίζει να μεταβάλλεται σε μεγάλο πρόβλημα γι΄ αυτή. Το καθημερινό κόστος φτάνει τα 8.000.000 δρχ.
Η Ελληνική Κυβέρνηση έγκρίνει νόμο πως : "...απαγορεύεται η εν Ελλάδι αποβίβασις αλλοδαπών εφ΄ όσον ούτοι δεν είναι εφωδιασμένοι δια τακτικών διαβατηρίων, νομίμως τεθεωρημένων ή δια των εγγράφων των οριζομένων..."
Ο Κεμάλ εξαπολύει την επίθεσή του. Τηλεγραφεί στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση: "Η Επίθεση άρχισε σε όλο το μέτωπο. Ο Αλλάχ βοηθός".
Κατάρρευση του μετώπου στη Μικρά Ασία, ήττα και άτακτη υποχώρηση του ελληνικού στρατού.
Ο Στεργιάδης σε τηλεγράφημα στην κυβέρνηση ζητεί: "Αποστείλατε τάχιστα πλοία προς παραλαβήν στρατού μετά υλικού και πληθυσμού". Την επομένη έλαβε την απάντηση από τον πρωθυπουργό Γούναρη: "Αποφύγετε δημιουργία προσφυγικού ζητήματος"
Διαταγή εκκενώσεως της Μ. Ασίας από τον Ελληνικό Στρατό.
Εξόντωση του Μητροπολίτη Χρυσοστόμου, που υπέκυψε αφού βασανίστηκε.
Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος παραιτείται από τον θρόνο και εγκαταλείπει τη χώρα, την εξουσία αναλαμβάνει Επαναστατική Επιτροπή με επικεφαλής τον Νικόλαο Πλαστήρα.
Ο Νουρεντίν με διαταγή του καλούσε "........όλους τους Ελληνες και Αρμενίους από 18 έως 45 ετών να παραδοθούν τονίζοντας ότι θα κρατηθούν ως αιχμάλωτοι μέχρι πέρατος των εχθροπραξιών. Ολοι οι άλλοι Ελληνες και Αρμένιοι καλούνται να εγκαταλείψουν την Τουρκία μέχρι 17 Σεπτεμβρίου". Ακολουθούν σφαγές, λεηλασίες, βιασμοί κλπ.
Η Σμύρνη καίγεται. 1.500.000 περίπου Ελληνες στην προσφυγιά. Χιλιάδες νεκροί..
Ο ύπατος αρμοστής της Κοινωνίας των Εθνών Φρίντγιοφ Νάνσεν (Fridtjof Nansen) αναλαμβάνει τη διαχείριση του ζητήματος των προσφύγων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και τη μεσολάβηση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Φωτογραφία: Η καταστροφή της Σμύρνης, φωτογραφία από ιταλικό πλοίο, 14η Σεπτεμβρίου 1922
Υπογραφή της ανακωχής των Μουδανιών, τερματίζεται η ελληνοτουρκική σύρραξη και εκκενώνεται η Ανατολική Θράκη από τον ελληνικό στρατό.
Η Δίκη των Εξ. Με τον όρο Δίκη των έξι ή Δίκη των εξ (καθαρεύουσα της εποχής) έχει καταγραφεί στην ελληνική ιστορία η δίκη ενώπιον έκτακτου στρατοδικείου στο οποίο παραπέμφθηκαν από την Επαναστατική Επιτροπή που είχε αναλάβει την εξουσία με την επανάσταση του 1922 για να τιμωρηθούν οι θεωρούμενοι ως υπεύθυνοι για τις συνέπειες της Μικρασιατικής εκστρατείας, κοινώς για την Μικρασιατική Καταστροφή: Γεώργιος Χατζανέστης, διοικητής της στρατιάς της Μικράς Ασίας, Δημήτριος Γούναρης, πρώην πρωθυπουργός, Μιχαήλ Γούδα.
Ολοκληρώνεται η εκκένωση της Ανατολικής Θράκης από τον ελληνορθόδοξο της πληθυσμό (περίπου 250.000) σύμφωνα με τους όρους της ανακωχής των Μουδανιών.
Ιδρύεται το Ταμείο Περιθάλψεως Προσφύγων επιφορτισμένο μέχρι το 1925 με την πρόνοια και την προσωρινή στέγαση των προσφύγων στις πόλεις.
Ψηφίζεται νομοθετικό διάταγμα για την επίταξη ακινήτων για την εγκατάσταση προσφύγων και την απαλλοτρίωση οικοπέδων για την ανέγερση προσφυγικών συνοικισμών.
Φωτογραφία: Αθήνα. Πρόσφυγες στα σκαλιά της εκκλησίας του Αγ. Νικολάου στον Πειραιά.
Το Υπουργείο Περιθάλψεως μετονομάζεται σε Υπουργείο Υγιεινής, Πρόνοιας και Αντιλήψεως με βασική αρμοδιότητα την περίθαλψη και αποκατάσταση των προσφύγων, κυρίως, στις πόλεις.
Φωτογραφία: Πλήθος κόσμου συγκεντρωμένο στο λιμάνι του Πειραιά κατά την άφιξη των προσφύγων από τη Μικρά Ασία.
Η Σύμβαση της Ανταλλαγής των πληθυσμών του 1923 μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας (τουρκικά: Mübadele) βασίζεται στην θρησκευτική ταυτότητα, και περιλαμβάνει τους Έλληνες ορθόδοξους χριστιανούς πολίτες της Τουρκίας, και τους Μουσουλμάνους πολίτες της Ελλάδας, καθώς και την αποζημίωση των ανταλλαξίμων για την περιουσία που εγκαταλείπουν.
Φωτογραφία: Αναχώρηση ανταλλαξίμων από την Σαμψούντα το 1924.
Ανταλλαγή αιχμάλωτων πολέμου σύμφωνα με την ελληνοτουρκική συμφωνία. Άφιξη στην Ελλάδα των πρώτων από τους περίπου 16.000 αιχμαλώτους Έλληνες στρατιώτες.
Στην πρώτη απογραφή των προσφύγων στην Ελλάδα, καταγράφονται 850.000 πρόσφυγες
Υπογραφή της συνθήκης της Λωζάνης, μια συνθήκη ειρήνης που με τους όρους της έθεσε τα όρια της σύγχρονης Τουρκίας.
Yπογράφή πρωτόκολλου ίδρυσης της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων (ΕΑΠ), ενός αυτόνομου διεθνούς οργανισμού υπό την εποπτεία της Κοινωνίας των Εθνών με αρμοδιότητα την αγροτική και αστική αποκατάσταση των προσφύγων στην Ελλάδα.
Φωτογραφία: Στέγαση προσφύγων στο Δημοτικό Θέατρο Αθηνών. Σε κάθε θεωρείο εγκαταστάθηκε μια οικογένεια
Ξεκινά στην Κωνσταντινούπολη η λειτουργία της Μικτής Επιτροπής Ανταλλαγής Πληθυσμών. Υπό την εποπτεία της Επιτροπής θα πραγματοποιηθεί μέχρι το 1926 η ανταλλαγή περίπου 355.000 μουσουλμάνων της Ελλάδας και 250.000 ελληνορθοδόξων της Τουρκίας. Περίπου 900.000 ελληνορθόδοξοι έχουν ήδη καταφύγει στην Ελλάδα πριν από την υπογραφή της σύμβασης ανταλλαγής.
Φωτογραφία: Σκηνή από την έξοδο των πληθυσμών
Οι πρόσφυγες συμμετέχουν για πρώτη φορά σε εκλογική αναμέτρηση στην Ελλάδα. Εκλέγονται 56 πρόσφυγες βουλευτές.
Θεμελιώνονται οι πρώτοι προσφυγικοί οικισμοί στα μεγάλα κέντρα της Ελλάδας, όπως η Θεσσαλονίκη,η Αθήνα, η Καβάλα, ο Βόλος.
Tο ελληνικό Κοινοβούλιο, σε εφαρμογή των σχετικών άρθρων της σύμβασης ανταλλαγής, αποφασίζει την απόδοση προκαταβολής μέχρι την τελική αποπληρωμή της αξίας της περιουσίας που είχαν εγκαταλείψει οι πρόσφυγες στη Μικρά Ασία.
Mε σχετική σύμβαση του ελληνικού Δημοσίου και της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος ανατίθεται στην τελευταία η καταβολή αποζημίωσης των προσφύγων (20% μετρητά και 80% σε ομολογίες) έναντι της αξίας της περιουσίας που εγκατέλειψαν στην Τουρκία.
Yπογραφή της σύμβασης της Άγκυρας. Η Ελλάδα παραιτείται του δικαιώματος επιστροφής όσων Ελλήνων έφυγαν από την Κωνσταντινούπολη τα προηγούμενα χρόνια (φυγάδων), ενώ ρυθμίζεται το ζήτημα των «εγκατεστημένων» Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης (établis) που εξαιρούνται της ανταλλαγής.
Eπιβολή δικτατορίας Θεόδωρου Πάγκαλου που θα διατηρηθεί έως τον Αύγουστο του 1926.
Αρχίζει η καταβολή των αποζημιώσεων των προσφύγων από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος.
Ιδρύεται στην Αθήνα το σωματείο «Επιτροπή Ποντιακών Μελετών» με καταστατικό σκοπό τη συγκέντρωση, μελέτη και δημοσίευση πάσης φύσεως υλικού (ιστορικού, γλωσσικού, λαογραφικού κ.λπ.) που αναφέρεται στον Ελληνισμό του Πόντου.
Ιδρύεται το Ταμείο Ανταλλαξίμων Κοινοτικών και Κοινωφελών Περιουσιών για τη συγκέντρωση και διάθεση των περιουσιών των νομικών προσώπων των ελληνορθόδοξων κοινοτήτων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Η απογραφή του πληθυσμού της Ελλάδας καταγράφει 1.221.849 πρόσφυγες.
Νίκη του Ελευθερίου Βενιζέλου στις εκλογές, τετραετής κυβέρνηση Βενιζέλου με σημαντικό έργο ανασυγκρότησης και ανάπτυξης της χώρας.
Εκδίδεται το μυθιστόρημα του Στρατή Δούκα «Η ιστορία ενός αιχμαλώτου» που αφηγείται τον αγώνα επιβίωσης ενός Έλληνα αιχμαλώτου των Τούρκων.
Υπογράφεται στην Άγκυρα το ελληνοτουρκικό Οικονομικό Σύμφωνο το οποίο προβλέπει και τον συμψηφισμό των εκατέρωθεν εγκαταλειφθεισών περιουσιών. Η Τουρκία απαλλάσσεται από την υποχρέωση να καταβάλει αποζημίωση.
Υπογράφεται στην Άγκυρα το ελληνοτουρκικό σύμφωνο φιλίας, σταθερότητας, διαλλαγής και διαιτησίας..
Η Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων τερματίζει το έργο της. Αποκαταστάθηκαν αγροτικά 578.824 πρόσφυγες σε 2.085 συνοικισμούς, ενώ κατασκευάστηκαν 27.600 οικίες σε 125 αστικούς συνοικισμούς. Μετά τη διάλυση της Ε.Α.Π. την αγροτική αποκατάσταση των προσφύγων αναλαμβάνει το Υπουργείο Γεωργίας και την αστική το Υπουργείο Πρόνοιας και Αντιλήψεως.
Ιδρύεται από τη Μέλπω Μερλιέ το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, αρχικά ως Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο, με στόχο την έρευνα της ιστορίας και του πολιτισμού του Μικρασιατικού ελληνισμού.
Εκδίδεται στη Μυτιλήνη το μυθιστόρημα του Ηλία Βενέζη «Το νούμερο 31328» όπου περιγράφει την εμπειρία της αιχμαλωσίας του συγγραφέα από τους Τούρκους.
Φωτογραφία: Εξώφυλλο της πρώτης έκδοσης του μυθιστορήματος του Ηλία Βενέζη «Το νούμερο 31328»(1931)
Ψηφίζεται νόμος διαγραφής του 40% των προσφυγικών οφειλών για τα προγράμματα αποκατάστασής τους.
Ιδρύεται στην Αθήνα το σωματείο «Ένωσις Σμυρναίων» με σκοπό την ανάδειξη, διάσωση και διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομίας του ελληνισμού της Μικράς Ασίας.
20.000 Έλληνες της Σοβιετικής Ένωσης φτάνουν πρόσφυγες στην Ελλάδα.
Ξεσπά ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος.
Δημοσιεύεται το μυθιστόρημα του Ηλία Βενέζη «Γαλήνη» που αναφέρεται στις προσπάθειες των προσφύγων να εγκατασταθούν στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Ανάβυσσο της Αττικής.
Είσοδος της Ελλάδας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
30.000 οικογένειες προσφύγων παραμένουν υποτυπωδώς στεγασμένες σε παραπήγματα.
Απελευθέρωση της Αθήνας από τη Γερμανική Κατοχή.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας υπήρχαν ακόμη 35.248 οικογένειες προσφύγων που δικαιούνταν αστική αποκατάσταση.
Βγαίνει στις αίθουσες η κινηματογραφική ταινία του Νίκου Κούνδουρου «Μαγική πόλις» που διαδραματίζεται στον προσφυγικό συνοικισμό του Δουργουτίου (Νέος Κόσμος).
Κατασκευάζονται κατοικίες σε 30 οικιστικά συγκροτήματα για τη στέγαση 10.000 προσφυγικών οικογενειών που κατοικούσαν σε παραπήγματα.
Βγαίνει στις αίθουσες η κινηματογραφική ταινία του Αλέκου Αλεξανδράκη «Συνοικία το όνειρο» που γυρίστηκε στην προσφυγική παραγκούπολη του Ασυρμάτου στα Άνω Πετράλωνα.
Προβάλλεται το ντοκιμαντέρ του Άγγελου Προκοπίου και Βασίλη Μάρου «Τραγωδία του Αιγαίου» με θέμα την ελληνική ιστορία του πρώτου μισού του 20ού αιώνα με ιδιαίτερη έμφαση στη Μικρασιατική Καταστροφή και τα επακόλουθά της, χρησιμοποιώντας για πρώτη φορά κινηματογραφικό αρχειακό υλικό.
Εκδίδεται το μυθιστόρημα της Διδώς Σωτηρίου «Ματωμένα Χώματα» όπου παρουσιάζεται ο βίος και τα δεινά του μικρασιατικού Ελληνισμού την περίοδο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και της Μικρασιατικής Καταστροφής μέσα από τη ζωή του Μικρασιάτη Μανώλη Αξιώτη.
H Τουρκία, με αφορμή τα γεγονότα στην Κύπρο, καταγγέλλει μονομερώς την ελληνοτουρκική συμφωνία του 1930 «περί διαμονής, εμπορίου και ναυσιπλοΐας» και προχωρά στην απέλαση των Ελλήνων υπηκόων της Κωνσταντινούπολης. Έως το 1965, περίπου 12.000 Έλληνες της Κωνσταντινούπολης απελάθηκαν με το πρόσχημα της κατασκοπείας σε βάρος της Τουρκίας.
Κυκλοφορεί ο δίσκος «Μικρά Ασία». Τα τραγούδια του δίσκου αναφέρονται στη Μικρασιατική Καταστροφή και την προσφυγιά.
Προβάλλεται η ταινία του Νίκου Κούνδουρου «1922» που βασίζεται στο μυθιστόρημα του Ηλία Βενέζη «Το νούμερο 31328».
Παραμένουν χωρίς στεγαστική αποκατάσταση 2.500 οικογένειες προσφύγων.
Αρχίζει η προβολή της τηλεοπτικής σειράς «Λωξάντρα», βασιζόμενη στο ομώνυμο μυθιστόρημα της Μαρίας Ιορδανίδου, που μέσα από τη ζωή της Κωνσταντινουπολίτισσας Λωξάντρας περιγράφεται, παράλληλα, και η ιστορία των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης στις αρχές του 20ού αιώνα.
Φωτογραφία: Η Μπέτυ Βαλάση, που ενσάρκωσε τον ομώνυμο ρόλο, σε σκηνή από τη σειρά.
Tο κράτος αναλαμβάνει την πληρωμή του υπολοίπου των χρεών των αστών προσφύγων.
Η Βουλή ψηφίζει ομόφωνα την ανακήρυξη «της 14ης Σεπτεμβρίου ως ημέρας εθνικής μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το Τουρκικό Κράτος».