100 χρόνια Μικρά Ασία – Επετειακή Έκθεση

Η ταυτότητα «δεν νοείται πια ως δέρμα που δεν αλλάζει, αλλά ως ένδυμα που επιλέγεται και μπορεί να αλλαχθεί»

Τζιόβας Δημήτρης

 

Οι πρόσφυγες της Μικράς Ασίας, της Ανατολικής Θράκης και του Πόντου, στην τραυματική πορεία τους προς τη νέα πατρίδα, κουβαλούν μαζί τους όσα υλικά αντικείμενα προλαβαίνουν να περισώσουν από την προηγούμενη ζωή τους. Πρωτίστως όμως, κουβαλούν μαζί τους την διακριτή τους ταυτότητα. Η ενδυμασία τους αποτελεί το βασικό και πρώτο στοιχείο που τους ξεχωρίζει από τις άλλες συλλογικότητες, αλλά κι εκείνο που τους ενώνει με τη δική τους πληθυσμιακή ομάδα, η οποία καθορίζεται με βάση τον τόπο καταγωγής τους από την Μικρά Ασία.  Η ενδυμασία και η φορεσιά μεταφέρει πληθώρα πληροφοριών για τον άνθρωπο που τη φοράει. Δίνει στοιχεία για την προσωπική και κοινωνική του ταυτότητα, καθώς αποτελεί έκφραση του λαϊκού πολιτισμού από τον οποίο έχει παραχθεί. Κάθε φορεσιά φέρει διαφορετικά στοιχεία, καθώς προέρχεται από διαφορετικές περιοχές της Μ. Ασίας, όπου επικρατούν αλλά ήθη, έθιμα, λαϊκές παραδόσεις, τεχνικές, υλικά και καιρικές συνθήκες.

 Σήμερα οι φορεσιές σπάνια διατηρούν τον αρχικό λειτουργικό τους ρόλο, αλλά αποτελούν κειμήλια επιφορτισμένα με το βαρύ πόνο του ξεριζωμού, που βγαίνουν από τις ντουλάπες και τα μπαούλα στις εθνικές επετείους και εορτασμούς για να ανασύρουν μνήμες. Κάποτε η φορεσιά ήταν εκείνη που πρόδιδε την προσφυγική καταγωγή και ενίοτε ενίσχυε την περιθωριοποίηση των προσφύγων. Τώρα πια, αποτελεί βασική πτυχή της προσφυγικής ταυτότητας, που δεν αποσιωπάται, αλλά αντιθέτως, προβάλλεται με περηφάνια. Πλέον η φορεσιά καταφέρνει να ανασυγκροτήσει, έστω και συμβολικά, μέσα από τις πολιτιστικές εκδηλώσεις, την πολιτισμική ταυτότητα αυτού που τη φοράει. Μια πολιτισμική ταυτότητα όμως, που με τα χρόνια έχει αλλάξει και εμπλουτιστεί και με στοιχεία του νέου τόπου.

Image